طبق تحقیقات سازمان جهانی بهداشت در هر ٨ ثانیه یک نفر در دنیا به علت استعمال دخانیات جان خود را از دست میدهد. نتایج تحقیقات حاکی از آن است چنانچه افراد در سنین نوجوانی شروع به کشیدن سیگار کنند (بیش از ٧٠ درصد موارد سیگاری شدن در این مرحله اتفاق میافتد) و مدت ٢٠ سال یا بیشتر به این عمل ادامه بدهند بین ٢٠ تا ٢۵ سال زودتر از افرادی که به هیچوجه در زندگی سیگار نکشیدهاند، خواهند مرد.
تنها سرطان ریه یا بیماریهای قلبی پیامدهای استعمال دخانیات نیست بلکه مجموعهای از مسایل و مشکلات بهداشتی در ارتباط با مصرف مواد دخانی وجود دارد که میتواند به لحاظ شرایط جسمانی و مقاومت ایمنی در افراد سیگاری بروز میکند، که برخی از آنها عبارتند از:
١- از دست دادن موها
با تضعیف سیستم ایمنی افراد سیگاری در اثر مصرف مواد دخانی، بدن این افراد مستعد ابتلا به انواع بیماریها از جمله «لوپوس اریتماتوز» میشود که این بیماری میتواند عامل از دست دادن موها، ایجاد زخم در دهان، جوشهای پوست روی صورت، سر و دستها شود.
٢ – آب مروارید (کاتاراکت(
افراد سیگاری ۴٠ درصد بیش از افراد دیگر در معرض ابتلا به آب مروارید، کدر شدن عدسی چشم و ممانعت از عبور نور و در نهایت نابینایی هستند.
٣ – چین و چروک
استعمال دخانیات باعث از بین بردن پروتئینهای انعطاف دهنده پوست میشود؛ همچنین باعث تحلیل بردن ویتامین A و محدود کردن جریان خون در عروق پوست میگردد.
پوست افراد سیگاری خشک و دارای خطوط و چین خوردگیهای ریزی در اطراف لبها و چشمهاست.
۴ – ضایعات شنوایی
افراد سیگاری ٣ برابر بیش از افراد غیر سیگاری به عفونت گوش میانی دچار میشوند.
۵ – سرطان پوست
افراد سیگاری ٢ برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض خطر ابتلا به نوعی سرطان پوست (پوسته پوسته شدن، برجستگی روی پوست) قرار دارند
۶ – فساد دندانها
افراد سیگاری ۵/١ مرتبه بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض خطر از دست دادن زودرس دندانها هستند.
٧ – پوکی استخوان
منواکسید کربن یکی از اصلیترین گازهای سمی در خروجی اگزوز اتومبیل و دود سیگار است، میل ترکیبی این گاز با خون بسیار بالاتر از اکسیژن است. این گاز باعث کاهش قدرت عمل اکسیژن در خون افراد سیگاری حرفهای تا ١۵ درصد میشود.
استخوانهای افراد سیگاری تراکم خود را از دست داده و به راحتی شکسته میشود همینطور زمان التیام یافتن و جوش خوردن آنها پس از شکستگی تا ٨٠ درصد افزایش پیدا میکند.
٨ – بیماریهای قلبی
بیماریهای قلبی ـ عروقی ناشی از استعمال دخانیات بیش از ۶٠٠ هزار نفر را در سال در کشورهای توسعه یافته از بین میرود استعمال دخانیات باعث افزایش ضربان قلب، بالا رفتن فشار خون، افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا و گرفتگی عروق و نهایتا ایجاد حمله قلبی و سکته میشود.
٩ – زخم معده
استعمال دخانیات مقاومت معده را در برابر باکتریها پایین میآورد؛ همچنین باعث تضعیف معده در خنثی سازی اسید معده و مقاومت در برابر آن بعد از غذا خوردن و بر جای ماندن باقیمانده اسید در معده و در نتیجه تخریب دیواره آن میشود.
زخم معده افراد سیگاری به سختی درمان میشود و احتمالی بهبودی آن تا زمانی که فرد سیگاری است اکثرا اندک می باشد.
١٠- تغییر رنگ انگشتان
قطران موجود در دود سیگار در اثر استعمال مستمر دخانیات روی انگشتان و ناخنها جمع شده و باعث تغییر رنگ آنها به قهوهای مایل به زرد میشود.
١١ – سرطان رحم و سقط جنین
استعمال دخانیات در دوران بارداری میتواند باعث افزایش خطر زایمان نوزاد با وزن کم و بروز مسایل بهداشتی در آینده شود. سقط جنین در مادران سیگاری ٢ تا ٣ برابر بیشتر است
١٢ – تغییر شکل دادن سلولهای جنسی در مردان
استعمال دخانیات باعث کاهش تعداد اسپرم و کاهش جریان خون در آلت تناسلی مردان و ناتوانی جنسی در این افراد میشود. ناباروری جنسی در مردان سیگاری نیز متداولتر از افراد غیر سیگاری است.
١٣ – سرطان
بیش از ۴٠ عنصر سرطانزا در دود سیگار وجود دارد احتمال سرطان ریه ٢٢ مرتبه بیشتر از افراد غیر سیگاری است.
طبق تحقیقات بی شماری که انجام شده است در صورت ادامه استعمال دخانیات توسط افراد سیگاری، احتمال مبتلا شدن آنها به انواع سرطانهای دیگر از قبیل زبان، دهان، غدد، بزاق و حلق (۶ تا ٢٧ برابر)، سرطان بینی (٢ مرتبه بیشتر)، گلو (١٢ مرتبه)، مری (٨ تا ١٠ برابر)، حنجره (١٠ تا ١٨ برابر)، معده ٢ تا ٣ برابر)، کلیه (۵ برابر)، آلت تناسلی مرد (٢ تا ٣ برابر)، لوزالمعده٢ تا ۵ برابر) مقعد (۵ تا ۶ برابر) وجود دارد
سیگار و مضرات آن و روش های ترک آن
به این ۲۲ دلیل سیگار نکشید!
افراد سیگاری نه تنها سـلامـتـی خـود را در مـعـرض انــواع بیماری های خطرناک قرار می دهـنـد، بـلـکه بـاعث رنجش و آزرده خاطر شدن اطرافیانشان می گردند. متأسفانه امـروزه برخی افراد سیـگار کـشـیـدن را نشانـه بلـوغ و یـا حتی «کلاس» خود محسوب می کنند و با پـک زدن هـای آنچنانی سعی در خودنمایی و فخرفروشی دارند.
عوارض و صدمات ناشی از استعمال سیگار تقریـبـاً بـرای همگی ما آشکار و معلوم است امـا در ایـن بـخـش بـه ۲۲ دلیل مهم برای ترک سیگار اشاره می کنیم:
۱- ظاهر آراسته تر با حذف لکه های روی انگشتان و دندانهایتان.
۲- حذف بوی بد دهان ناشی از کشیدن سیگار و تنفس راحت تر.
۳-حذف بوی سیگار از لباس، مو، و بـدنـتـان و تـمـام وسـایـلـی که با آنها سروکار دارید.
۴- پیشگیری از پیدایش چین و چروک زودرس در پوست صورتتان.
۵- حذف مشکلات تنفسی از قبیل: خس خس حین تنفس، سرفه ، برونشیت مزمن، و از همه مهمتر سرطان ریه.
۶- بازیافت دوباره حس بویایی و چـشایی کـه بـر اثر استعمال سیگار از حساسیتشان کاسته شده است. دوباره طعم واقعی غذایتان را احساس خواهید کرد.
۷- احساس سرزندگی و شادابی دوباره در زندگی، افزایش قوای جسمانی.
۸- خواب بهتر و راحت تر.
۹- کاهش خطرات بیماری های قلبی ، نـفـخ، فـشـارخـون بـال ا، تـپـش قـلـب، زخـم مـعده ، برگشت اسید معده، سرطان دهان و تعداد بیشماری از سرطان های گوناگون .
۱۰- کاهش بیش از ۵۰ بیماری و عارضه های گوناگون.
۱۱- دوباره کنترل رفتار خود را به دست خواهید آورید و با رهایی از زنـدان اعـتـیـاد بـار دیگر حس آزادی را باز پس خواهید گرفت.
۱۲- کاهش خطر آسیب رسیدن به نوزاد در زنان باردار.
۱۳- افزایش طول عمر (افرادی که به طور مستمر سیگار می کشند به طور متوسط ۱۶سال از عمر خود را از دست می دهند)
۱۴- فراهم آوردن یک محیط سالم و سلامت برای کودکان وتمام افرادی که با آنان زندگی می کنید.
۱۵- الگوی مناسبی برای فرزندانتان خواهید بود .
۱۶- حذف هـزیـنـه هـای خرید سیگار که قابل توجه بوده و می توان آن را صرف امور بهتری کرد.
۱۷- رهایی از صدها ماده سمی و سرطان زای موجود در سیگار.
۱۸- تردد و مسافرت به وسیله قطار، هواپیما و اتوبـوس بـرای شـما و دیـگر افراد سهل تر و دلپذیرتر خواهد شد.
۱۹- دیگر در محل کارتان مجبور نیستید برای سیگار کشیدن از اتاق خارج شوید!
۲۰- بـا تـرک ایـن عـادت نـادرسـت اعـتـمـاد بـه نـفس خود را افزایش دهید و به اراده خودتان ببالید.
۲۱- از دنبال جا سیگاری گشتن خلاصی می یابید.
۲۲- از آن مهمتر دیگر نیازی به مطالعه دوباره این مقاله نخواهید داشت!
لذت ترک سیگار
فواید زود هنگام و تدریجى ترک سیگار
۲۰ دقیقه بعد از استعمال آخرین سیگار، فشارخون شما پایین مى آید و به سطح معمولى مى رسد. درجه حرارت دست ها و پاهاى شما افزایش می یابد و به حد طبیعى مى رسد.
۸ ساعت بعد از ترک: منواکسید کربن در خون شما پایین آمده و به حد مطلوب مى رسد.
۲۴ ساعت بعد از ترک: احتمال حمله قلبى در بدن شما کاهش مى یابد.
دو هفته تا سه ماه بعد از ترک: گردش خون شما پیشرفت مى کند و عملکرد ریه نیز تا۳۰ درصد افزایش مى یابد.
یک تا ۹ ماه بعد از ترک: سرفه ، ترشحات و گرفتگى سینوس ، خستگى و کوفتگى و میزان کم آوردن نفس کاهش مى یابد. موهاى ریزى که با حرکت دودى شکل خود خلط را به بیرون از ریه مى رانند، دوباره وظیفه طبیعى خود را در ریه شروع مى کنند و توانایى جابه جایى خلط را به دست مى آورند، ریه را تمیز مى کنند و به این ترتیب عفونت کاهش مى یابد.
۱۰ سال بعد از ترک: نرخ مرگ ناشى از سرطان ریه نسبت به کسانى که به سیگار کشیدن خود ادامه مى دهند، نصف مى شود. احتمال ابتلا به سرطان دهان، گلو، مرى، مثانه، کلیه و لوزالمعده نیز کاهش مى یابد.
۱۵سال بعد از ترک: احتمال بیمارى هاى کرونرى قلب به اندازه یک غیرسیگارى کاهش می یابد.
نتایج آنى و ظاهرى ترک سیگار
ترک سیگار به شما کمک مى کند تا عوامل زیان آور تنباکو را در ظاهر خود از بین ببرید:
چین و چروک زودرس در پوست، بوى بد دهان ، زردى دندان ها، بیمارى هاى لثه، بوى بد لباس ها، زردى دست ها. پشت پا زدن به عادت استعمال تنباکو مزایاى دیگرى نیز به ارمغان مى آورد که شما خیلى زود متوجه آن خواهید شد.تعدادى از این مزایا در هفته هاى اول به تدریج پدیدار می شود و زندگى شما را روز به روز لذت بخش تر مى کند:
- غذا طعم بهترى پیدا مى کند.
-حس بویایى به حالت طبیعى خود برمى گردد.
-براى فعالیت هاى روزانه مانند بالا رفتن از پله، کارهاى سبک خانه و غیره، نفس کم نمى آورید.
امید دستیابى به سلامت بیشتر یک دلیل خوب براى ترک سیگار است، اما دلایل مهم دیگرى نیز وجود دارد. استعمال سیگار هزینه زیادى دارد. خسارت اقتصادى استعمال سیگار حدود ۳۹۱/۳ هزار دلار در سال براى هر سیگارى تخمین زده شده است. آیا واقعاً بدون در نظر گرفتن مشکلات بهداشتى مى خواهید به آتش زدن پول هایتان ادامه دهید؟!
هزینه
سیگاری بودن گران است. به دست آوردن مبلغى که روزانه صرف خرید سیگارتان مى شود، چندان سخت نیست. رقم به دست آمده را ضرب در ۳۶۵ کنید!! این رقم برایتان تعجب آور است. حال این عدد را ضرب در سال هایى که سیگار مى کشید!!! نتیجه به دست آمده شما را مبهوت مى کند. فکر کنید که با این مبلغ چه چیز هایى مى توانستید بخرید!! این بدون در نظر گرفتن خسارت هاى وارد شده بر سلامت و ایمنى زندگى و هزینه اى است که صرف به دست آوردن سلامت از دست رفته شما مى شود.
پذیرش اجتماعى
امروزه سیگار کشیدن از نظر اجتماعى کمتر مورد پذیرش قرار مى گیرد. در عین این که امکان اجراى تصمیمات مبنى بر عدم استعمال دخانیات در همه جاى کشور وجود ندارد در بسیارى از اماکن عمومى استعمال دخانیات ممنوع است و بسیاری از کارفرمایان نیز ترجیح مى دهند افراد غیرسیگارى را استخدام کنند.
مطالعات نشان مى دهد که کارکنان سیگارى هزینه بیشترى به کارفرمایان تحمیل مى کنند. زیرا بیشتر اوقات با حالت بیمار سرکار حاضر مى شوند و کارکنانى که نسبت به غیر سیگارى ها بیشتر بیمار مى شوند خرج کارفرما را براى جایگزینى فرد بالا مى برند.
سلامت دیگران
سیگارى ها نه تنها به سلامت خودشان صدمه مى زنند بلکه بهداشت و سلامت اطرافیان را نیز به مخاطره مى اندازند. وجود «دود دست دوم» (دود باقى مانده از سیگار کشیدن فرد سیگارى در محیط به همان مقدار خطرناک است که کشیدن خود سیگار. مطالعات نشان داده است که دود دست دوم سالانه موجب مرگ هزاران نفر مبتلا به سرطان ریه و بیماران قلبى در میان افراد غیر سیگارى که فقط در معرض این دود قرار گرفته اند، شده است.
بچه هاى مادران سیگارى خصوصاً اگر مادران در دوران باردارى هم سیگار مصرف کنند، در خطر ابتلا به آسم هستند و یا خطر بروز مرگ ناشى از نوعى سندرم؛ سیگاری بودن مادر باردار احتمال تولد نوزاد کم وزن را افزایش مى دهد. نوزادان و کودکانى که در معرض دود سیگار هستند بیشتر دچار عفونت هاى گوش، سرماخوردگى ، برونشیت و دیگر مشکلات تنفسى مى شوند. همچنین دود سیگار مى تواند موجب سوزش چشم، سردرد، تهوع و سرگیجه شود.
الگوى تربیتى مناسب
تقریباً همه سیگارى ها مى گویند که نمى خواهند بچه هایشان سیگارى شوند در حالى که بچه ها از رفتار والدین خود الگو بردارى مى کنند و بچه هایى که پدر و مادرشان سیگارى هستند بیشتر تمایل به شروع استعمال دخانیات از خود نشان مى دهند. شما مى توانید یک الگوى خوب براى فرزندانتان باشید، به شرط این که همین حالا اقدام به ترک سیگار کنید.
دکتر لیلا هاشمی آزمایشگاه جام جم